ตอนที่ 9 – ที่ปรึกษา (Consultant) ทำอะไร?
ครั้งหนึ่งนานมาแล้วคุณอำนาจ อินทรสุขศรี วิศวกรโยธาอาวุโสที่ผมเคารพนับถือได้เล่าให้ผมฟังว่า.. วิศวกรของท่านนายหนึ่งเป็นชาวเดนมาร์ก รับหน้าที่เป็นวิศวกรสนาม เมื่อเขาสั่งงานกับหัวหน้าปั้นจั่น ตอกเข็ม ให้ปฏิบัติงานให้ถูกต้องตามหลักวิชาการ เขากลับได้รับคำท้าทายเชิงสบประมาทว่า ให้ลองทำให้ดูสักที ซึ่งแน่ละ?วิศวกรผู้นี้ก็ทำไม่ได้ และไม่ว่าใครก็คงทำหน้าที่ที่ไม่ใช่หน้าที่ของตัวเองได้เช่นกัน แต่ด้วยความที่เป็นคนหนุ่มใจร้อน วิศวกรผู้นี้จึงขอลาออกยอมไปฝึกงานเป็นหัวหน้าปั้นจั่นเสียเอง เพื่อจะได้ลงมือทำเอง และมาสั่งงานช่างที่สบประมาทตนผู้นั้น การกระทำแบบนี้เป็นการค่อนข้างจะเสียเวลา และไม่ค่อยน่านิยมเท่าไรในความคิดของผม
เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2520 ขณะนั้นผมยังคงคุมงานอยู่ที่สำนักงานใหญ่ ธนาคารกรุงเทพ จำกัด ถนนสีลม ได้มีผู้จัดการบริษัทก่อสร้างบริษัทหนึ่งว่าจ้างผมให้ไปให้คำปรึกษางานที่จังหวัดระยอง เมื่อคณะของเราไปถึงกลับไม่พบผู้จัดการโครงการตามที่ได้นัดหมายไว้ สอบถามได้ความว่า ผู้จัดการโครงการท่านกำลังไปตามทวงเครื่องเขย่าคอนกรีต ซึ่งส่งไปซ่อมที่ตลาดในเมือง? ช่างขยันเสียจริง แต่ไม่ฉลาดเลยจริงไหมครับ??
Consultant เป็นคำรวม หมายถึง ที่ปรึกษา ไม่ว่าจะปรึกษาเรื่องอะไร ถ้าทำหน้าที่ที่ปรึกษาก็เรียกว่า Consultant ได้ทั้งนั้น เช่น ที่ปรึกษาด้านแพทย์ ที่ปรึกษาด้านบัญชี ด้านการเงิน ฯลฯ Consultant ในงานวิศวกรรมก็เช่นกัน อาจหมายถึงผู้ที่ได้รับมอบหมายหน้าที่ให้ทำการออกแบบ ให้เป็นที่ปรึกษาบริหารและควบคุมงาน หรือทำหน้าที่เฉพาะควบคุมงานหรือศึกษาความเป็นไปได้ ฯลฯ แล้วแต่ผู้ว่าจ้างจะมอบหมายให้ทำอะไร ประเด็นสำคัญ คงอยู่ที่การรู้จักหน้าที่ที่มอบหมายมากกว่า
มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับ Consultant หลายเรื่อง ซึ่งมองได้ทั้งในแง่วิชาการหรือบันเทิงก็ได้ทั้งนั้น เรื่องแรก เรื่องมีอยู่ว่า มีคนถามอาจารย์ท่านหนึ่งว่า Consultant ทำหน้าที่อะไร ผู้ตอบไม่ได้ตอบตรงๆ แต่เล่าเป็นนิทานว่า ในเมืองใหญ่แห่งหนึ่ง มีแมวหนุ่มตัวหนึ่ง นิสัยเจ้าชู้ และทำให้เกิดลูกแมวเป็นจำนวนมาก ทำให้ประชากรแมวมีมากเกินไป นายกเทศมนตรีเลยจับแมวตัวนี้ตอน ซึ่งก็ได้ผล หลายเดือนผ่านไป ประชากรแมวลดลงเป็นที่น่าพอใจ แต่พอปีถัดไป ประชากรแมวกลับเพิ่มขึ้นอีก แต่ครั้งนี้เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมากกว่าเก่ามาก นายกเทศมนตรีเลยให้สอบสวนหาสาเหตุจึงพบว่า แมวตัวนี้ทำอะไรไม่ได้อีกแล้ว เพราะถูกตอนแต่ไปทำหน้าที่ Consultant ให้แมวหนุ่มๆ รุ่นใหม่ๆ ผลของงานดี แมวเลยเกิดเยอะ?
อีกเรื่องหนึ่งค่อนข้างจะเป็นแง่ลบต่อ Consultant เรื่องมีว่า ชายเจ้าของฝูงปศุสัตว์ฝูงหนึ่ง พบชายอีกผู้หนึ่ง คนแรกอยากลองภูมิคนหลังก็เลยถามชายคนที่สองว่า ทราบไหมว่ามีแกะทั้งหมดที่มีอยู่มีกี่ตัว ชายคนที่สองบอกว่า จะบอกให้ก็ได้ แต่ถ้าตอบถูก ขอแกะเป็นค่าตอบแทน 1 ตัว ซึ่งชายคนแรกก็ตกลงตามนั้น ผลคือ ชายคนที่สองทายถูก และได้รับสัตว์ไป 1 ตัวตามสัญญา ต่อมาชายคนแรกบอกว่าขอทายคืนว่าคุณมีอาชีพอะไร ถ้าทายถูกจะขอสัตว์คืน ก็ตกลงกันได้อีก ชายคนแรกทายว่า ชายคนที่สองมีอาชีพ Consultant ซึ่งเป็นคำตอบที่ถูกต้อง ชายคนที่สองจึงถามว่า รู้ได้อย่างไร ชายคนแรกตอบว่า ที่ทายถูกเพราะเห็นวิธีการเสนองานและวิธีการทำงาน กล่าวคือ เสนอที่จะให้ความเห็นพร้อมทั้งขอค่าตอบแทน และให้ความเห็นในเรื่องที่ผู้รับข้อเสนอรู้คำตอบอยู่แล้ว โดยที่ไม่รู้เรื่องที่ให้ความเห็นนั้นอย่างแท้จริง เหตุผลเพราะสัตว์ที่ว่านี้ไม่ใช่แกะ แต่เป็นแพะ เรื่องหลังนี้ผมดัดแปลงจากเรื่องที่มหาวิทยาลัยดังในสหรัฐอเมริกาเขาคุยทับกัน? อ่านเรื่องนี้จบแล้วประเมินตัวเองหรือยังว่าคุณเป็น Consultant ประเภทไหนครับ ?
